หน้าแรก I ติดต่อบางกอกฟอรั่ม I เกี่ยวกับบางกอกฟอรั่ม I  English version   I  Webboard บางกอก

ทุนทางสังคมของพื้นที่หนองจอก :
ศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตร
ชุมชนแผ่นดินทองคอยรุตตั๊กวา

 

อ.สมชาย กล่าวถึงชุมชนที่อยู่ในปัจจุบันคือ ชุมชนแผ่นดินทองคอยรุตตั๊กวาว่า พื้นที่ตรงนี้ตั้งอยู่ทางตะวันตกของหนองจอก ห่างจากเสาชิงช้า กทม. ประมาณ ๖๕ กิโลเมตร อาจารย์เล่าย้อนถึงในอดีตว่า ชาวบ้านที่นี่มีอาชีพในทางเกษตรกรรมหาเลี้ยงครอบครัวด้วยการทำนา ทำสวน เลี้ยงปลา เลี้ยงไก่ ฯลฯ บรรยากาศเปี่ยมไปด้วยทรัพยากรทางธรรมชาติอย่างพร้อมเพียง ใครที่เคยสัมผัสในยุคนั้นก็นับว่าเป็นกำไรชีวิตอย่างยอดเยี่ยม ดังภาษิตไทยที่กล่าวกันอย่างติดปากกันว่า “ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว” วัยชีวิตของชาวนา ชาวบ้านยังเป็นที่โจทก์ขานกันอย่างมิได้ขาดหาย นั่นคือความอิ่มเอิบใจทิ่ได้เกิดขึ้นแล้ว และยากที่จะลบเลือนไปจากความทรงจำถึงแม้วัยจะเวียนผ่านไปแล้วถึง ๖๐-๗๐ ปีแล้วก็ตาม

               

เวลาที่หมุนเวียนผ่านจากวันนั้นถึงวันนี้ชีวิตชาวบ้านชาวหนองจอกก็คงหมุนเวียนอยู่เกี่ยวกับอาชีพทางการเกษตร แต่เป็นการเกษตรในวิถีใหม่ ซึ่งเป็นกระบวนการผลิตที่ต้องมีการเปลี่ยนแปลงทั้งระบบ จากที่เคยอาศัยธรรมชาติมาสู่เกษตรทางเคมี ต้องมีการลงทุนมากขึ้น ค่าแรงงานเพิ่มขึ้น ผลผลิตมีจำนวนมากขึ้น แต่ผลกำไรที่ได้รับอาจต่ำลงหรือเพิ่มขึ้นก็ได้ ตรงนี้เป็นข้อเท็จจริงที่เกษตรกรทั่วไปไม่เคยได้ตระหนักรับรู้ ชาวนาที่นี่รู้ว่าข้าวต้องการธาตุอาหาร N P K แต่แทบจะไม่รู้ว่า ต้องใช้ในเวลาไหน ปริมาณเท่าใดจึงจะเหมาะสม ผลก็คือตอนนี้ชาวบ้านมีค่าใช้จ่ายเรื่องปุ๋ย ยาเคมีเกษตรต่อครัวเรือนสูงมาก สิ่งแวดล้อมพวก ดิน น้ำ ในนาข้าวก็เสื่อมโทรม ซึ่งเหล่านี้เป็นเพราะพวกเราชาวบ้านไม่เท่าทันและขาดองค์ความรู้การเกษตรสมัยใหม่ที่ถูกต้องและสอดคล้องกับบริบททางสังคม วัฒนธรรม และ ภูมิศาสตร์ของพื้นที่

ศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีทางการเกษตร ชุมชนแผ่นดินทองคอยรุตตั๊กวา แขวงโคกแฝด เป็นองค์กรที่ถูกจัดตั้งตามนโยบายของกระทรวงเกษตรฯ แต่การดำเนินงานในปัจจุบันถูกขับเคลื่อนโดยชุมชน จึงมีความเข้าใจในปัญหาของเกษตรกรในพื้นที่ หน้าที่ที่สำคัญของศูนย์ฯ คือการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ในเรื่องของอาชีพทางการเกษตร ที่ผ่านมามีกิจกรรมที่สำคัญๆ เช่น เรื่องของการพาคณะเกษตรกรหนองจอกไปศึกษาดูงานทางการเกษตรในพื้นที่ที่ประสบความสำเร็จ การจัดกระบวนการกลุ่ม การเชิญนักวิชาการ หรือเกษตรกรที่รู้จริง-ทำจริงมาเป็นวิทยากรบรรยาย สาธิต ถ่ายทอดองค์ความรู้ที่ถูกต้องและเหมาะสมให้กับเกษตรกรในพื้นที่ ตัวอย่างที่ผ่านมา เช่น เชิญเกษตรกรผู้ชำนาญการในท้องที่มาเป็นวิทยากรให้ความรู้เรื่องน้ำหมักชีวภาพและการทำปุ๋ยอินทรีย์ เป็นต้น กิจกรรมทั้งหมดของทางศูนย์ฯ มีจุดเน้นในเรื่องของการเกษตรที่บูรณาการสอดคล้องกับวิธีคิดเรื่องความพอเพียงในบริบทต่างๆ ของพื้นที่หนองจอก  ทั้งทางด้านสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจของครัวเรือน วิถีชีวิตชุมชม และองค์ความรู้ทางการเกษตรสมัยใหม่ จากการดำเนินงานที่ผ่านมามีผู้เข้าร่วมกิจกรรมกับทางศูนย์ฯ และนำกลับไปประยุกต์ใช้ใน  ไร่นา ปศุสัตว์ของตนเองจนได้รับความสำเร็จเป็นจำนวนไม่น้อย   ซึ่งถือเป็นการสร้างทุนทางสังคมให้เกิดขึ้นมาใหม่ในท้องถิ่น อันน่าจะเป็นอีกหนึ่งแรง สำหรับการสร้างสังคมแห่งความสุขและความดีงามในพื้นที่อันเป็นส่วนหนึ่งของเมืองหลวงได้เช่นกัน

1 นาที... ของคนในพื้นที่

“...ในวิถีชีวิตของสังคมมุสลิมนั้นมีเรื่องของการแบ่งปันกันอยู่แล้ว   ซะกาตนับเป็นเสาหลักที่มั่นคงในเรื่องของการช่วยเหลือแบ่งปันและการสร้างระบบการประกันสังคมของมุสลิม   แนวความคิดมูลนิธิชุมชนมีความใกล้เคียงสอดคล้องกับหลักปฏิบัติในเรื่องของซะกาต   จึงมีความเป็นไปได้ที่จะผลักดันองค์กรมูลนิธิฯ บนวัฒนธรรมและฐานคิดคนในท้องถิ่น...”

คุณลุงประเสริฐ สุขถาวร

ชมรมเกษตรธรรมชาติ
Copyright@ 2006 Bangkok Forum
บางกอกฟอรั่ม เลขที่ 104, 106 ถ.แพร่งภูธร แขวงศาลเจ้าพ่อเสือ เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200
โทร. 02-228-1362-3 โทรสาร 02-228-1362 หรือ www.bangkokforum.net หรือ [email protected]